Najciekawsze Na Wsi

Owiesno – Wieś Okrągłego Zamku.

Certyfikowane "Miejsce Ciekawe", rekomendowane przez Stowarzyszenie Polska Sieć Odnowy i Rozwoju Wsi.

Gmina Dzierżoniów. Województwo dolnośląskie.

W Europie są tylko dwa tego typu obiekty - francuski zamek Meauce oraz ruiny w Owieśnie na Dolnym Śląsku. Oba zamki powstały w XIV wieku i oba najprawdopodobniej zostały wybudowane przez Templariuszy. Ale tylko w Owieśnie zamkowe ruiny stały się inspiracją do powstania ciekawej inicjatywy nazwanej „Zamkowa Przystań”.

W pięknej, naturalnej scenerii, gdzieś pomiędzy Wzgórzami Bielawskimi, a Niemczańskimi, leży wieś Owiesno, a w niej bardzo oryginalny zabytek owiany aurą tajemniczości. O początkach tej warowni wiadomo niewiele...

Pogorzel czy Templariusze?

Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy już w 1260 roku jako Ovesonovo. Właśnie w tym czasie żył rycerz Jarosław Pogorzel z Owiesna, który najprawdopodobniej władał okolicą ze swojego drewnianego wówczas zamku. Tak brzmi pierwsza wersja początków warowni w Owieśnie. Inna zakłada, że drewniany pałac wybudowali na początku XIII wieku słynni zakonnicy spod znaku Templariuszy. Jednak kluczowa dla tego miejsca była decyzja Zygmunta von Pogorella - starosty księstwa świdnickiego, który zdecydował o budowie w miejscu starego drewnianego grodu – murowanej budowli.

Zamek na planie koła

Murowany zamek w Owieśnie wybudowany został w latach 1385–1417. Tym co powoduje jego niezwykłość i niepowtarzalność jest kształt budowli.  Powstaje bowiem zamczysko na planie zbliżonym do koła o średnicy 30 metrów. Warownia posiada okrągły dziedziniec i kwadratową wieżę, a całość jest otoczona kamiennym murem i głęboką fosą. Zamek pełni funkcję siedziby rodu von Pogorella (i spowinowaconych z nimi rodów von Nimptsch i von der Heyde) nieprzerwanie, aż do roku 1797, kiedy to 6 czerwca Sophie Juliane Magdalene von der Heyde wychodzi za mąż za Christiana Friedricha von Seidlitz. Tego dnia właśnie Owiesno staje się własnością von Seidlitzów.

Powojenna dewastacja

Ostatnim niemieckim panem na zamku był hrabia Adolf Seidlitz Sandreczki, major Wehrmachtu, który zginął 2 maja 1945 roku w oblężonym Wrocławiu. Generalnie podczas II wojny światowej pałac zbytnio nie ucierpiał, ale pozostawiony sam sobie był sukcesywnie dewastowany. Rozszabrowane zostały między innymi stolarka okienna i drzwiowa, podłogi i część stropów. Na początku lat 60 - tych XX wieku obiekt był już praktycznie całkowicie zniszczony. Wprawdzie przeznaczono go wtedy do remontu, ale w 1964 roku zawaliła się wieża i remontu zaniechano. Obecnie ruiny znajdują się w rękach prywatnych. Podobno właściciel chce wyremontować zamek i stara się odzyskać możliwie dużo oryginalnych elementów, w tym także wywiezioną kilka lat temu barokową fontannę. Niestety, jak na razie nie widać żadnych efektów tych starań.

Dlaczego „Zamkowa Przystań”?

Pomimo tego, że okrągły zamek znajduje się w opłakanym stanie, to jego ruiny i historia zainspirowały mieszkańców Owiesna do tego aby zorganizować szczególne miejsce nawiązujące do ruin i historii okolicy. Owocem tej inspiracji było powstanie projektu o nazwie „Zamkowa Przystań”. Zamek i teren wokół niego są własnością prywatną, poza tym w jego okolicy nie ma infrastruktury niezbędnej do utworzenia rozrywkowo-edukacyjnego centrum, dlatego też mieszkańcy postanowili zagospodarować, oddalone o około 3 km od zamku, miejsce w środku wsi.

Duma mieszkańców

Jeszcze kilka lat temu znajdował się tu zniszczony punkt skupu mleka, nieużywana i zaniedbana maleńka remiza strażacka, zarośnięty park z kilkoma ławkami i pole uprawne. Dziś to miejsce zostało zamienione na „Zamkową Przystań”, która składa się z sali wiejskiej, salki rycerskiej, „Parku pod kasztanami” i „Studni spełnionych marzeń”. Ta publiczna przestrzeń jest nie tylko dumą mieszkańców, ale także miejscem integracji i ofertą na ciekawe spędzenie czasu adresowaną do gości. Okrągły zamek jest motywem przewodnim „Zamkowej Przystani”. Tu można poznać szczegóły jego historii, ale także skorzystać z wielu warsztatów, gier terenowych, prelekcji i zabaw.

OFERTA MIEJSCA

W „Zamkowej Przystani” można skorzystać  z szeregu atrakcji przygotowanych przez gospodarzy. Są to między innymi:

• Questing – Wyprawa Odkrywców „O zamku w Owieśnie przez Templariuszy zbudowanym” - edukacyjna gra o zabytkach Owiesna,
• Warsztaty artystyczne i kulinarne: „Zamkowe swawole”, „Mój herb rodowy” - w trakcie którego uczestnicy dowiadują się o historii i symbolice herbów oraz wykonują swój herb rodowy. „Zamkowe podpłomyki” - warsztaty taneczne, manualne oraz kulinarne. Prace wykonane podczas warsztatów autor zabiera ze sobą,
• Zamkowe zmagania – gry i zabawy ruchowe oraz strzelanie z łuku i kuszy, przeciąganie liny, bieg w zamkowych nartach, zamkowy tor przeszkód,
• Gra terenowa – „Poszukiwanie skarbu Templariuszy”,
• Zamkowa galeria – zdjęcia z wykorzystaniem monideł, dybów oraz gilotyny,
• Zamkowa Strawa – wspólne ognisko przygotowane przez mieszkańców. Sztandarowe dania to: podpłomyki, „zamkowy kociołek” oraz „magiczny napar” z zaczarowanej lipy.
• Zamkowa spiżarnia – sklepik z pamiątkami i produktami lokalnymi (m.in. ciasteczka owieśniańskie i słynny tradycyjny, swojski smalec).

W „Parku pod kasztanami” znajduje się „Rycerski Skwerek”- reprezentacyjne miejsce wsi z obeliskiem okolicznościowym z okazji 750-lecia Owiesna oraz rzeźbami rycerzy, które powstały w trakcie pleneru rzeźbiarskiego.

CIEKAWOSTKI ZWIĄZANE Z MIEJSCEM

Z rodziny Pogorzelów pochodził Przecław z Pogorzeli, w latach 1341-1376, biskup wrocławski, a także wicekanclerz cesarza Karola IV. Jego wspaniały sarkofag znajduje się we wrocławskiej katedrze.